Ç'është imunizimi(vaksinimi)?
Imunizimi (vaksinimi) është procedurë me të cilën mundësohet mbrojtja nga sëmundjet ngjitëse. Imunizimi është mënyra më e mirë për mbrojtjen e fëmijëve nga sëmundjet e rënda që mund të shkaktojnë edhe vdekje. Në R. e Maqedonisë fëmijët vaksinohen pa pagesë kundër:
*
Hepatitit B
*
Tuberkulozit
*
Paralizës së fëmijëve
*
Difterisë
*
Kollës së bardhë
*
Rubeolës
Si ndikojnë vaksinat?
*
Vaksinat përmbajnë shkaktarë sëmundjesh të dobësuar ose të vrarë. Të përgatitur si vaksinë, ata nuk mund të shkaktojnë sëmundje te fëmija.
*
Me injektimin e vaksinës në organizmin e fëmijës krijohet mekanizëm mbrojtës natyral, me krijimin e antitrupthave dhe qelizave mbrojtëse. Nëse gjatë jetës fëmija infektohet me sënundjen kundër së cilës është i vaksinuar, rezistenca e fituar pas vaksinimit do ta mbrojë nga sëmundja e rëndë dhe komplikimet.
*
Për mbrojtje komplete dhe të qëndrueshme të fëmijës, është e nevojshme të jepen një numër i ndryshëm i dozave të vaksinave, në intervale kohore të caktuara dhe në moshë të ndryshme të fëmijës. Për këtë qëllim ekziston kalendari i vaksinimit.
Si jepen vaksinat?
Varësisht nga lloji, vaksina jepet me:
*
Injeksion (në muskul, nën lëkurë)
*
Lugë (te pihet)
#
Kur mund të vaksinohet, dhe kur duhet të shtyhet ose të mos vaksinohet aspak një fëmijë?
Para çdo vaksinimi, fëmija kontrollohet detyrimisht. Një infeksion i zakonshëm dhe i lehtë i rrugëve të frymëmarrjes, me një temperaturë lehtë të ngritur, nuk duhet të jetë shkak për shtyrjen e termit të rregullt për vaksinim. Pediatrit tuaj gjithsesi duhet t'i tregoni nëse fëmija ka patur:
>
*
Reaksion të rëndë pas dozës paraprake të vaksinës
*
Një formë të rëndë të alergjisë
*
Imunitet të dobësuar (për shkak të sëmundjes ose pranimit të barërave)
*
Ka pranuar gjak ose produkte tjera të gjakut
*
Pengesa në zhvillimin neurologjik
Në bazë të të dhënave nga biseda me prindërit dhe kontrolli i fëmijës, mjeku do të vendos ë se a do të vaksinohet fëmija.
Si të veproni nëse e lëshoni termin e rregullt për imunizim ?
*
Më së miri është imunizimi të realizohet sipas kalendarit për imunizim, pasi që vetëm imunizimi i rregullt dhe i plotë jep një mbrojtje të sigurtë të fëmijës.
*
Në qoftë se për shkaqe të arsyeshme lëshohet termi i rregullt, pediatri juaj sipas rekomandimeve që vlejnë për situatën konkrete, do të rekomandojë kur të vazhdohet me imunizimin.
Ç'do të ndodh nëse fëmija nuk vaksinohet?
*
Nëse gjatë tërë jetës së tij nuk vjen në kontakt me shkaktarët e sëmundjeve të rënda ngjitëse, nuk do t'i ndodh asgjë.
*
Por, nëse eksponohet në cilëndo nga këto sëmundje, sigurisht do të sëmuret, dhe janë të mundshme komplikime dhe vdekje.
*
Është shumë e rëndësishme të dihet që sëmundja sigurisht do të transmetohet te fëmijët dhe te të riturit në rrethinë, të cilët nuk janë rezistent pasi që nuk janë të vaksinuar ose nuk e kanë kaluar sëmundjen. Kjo do të thotë, paraqitje e epidemisë me numër të paparashikueshëm të përfundimeve me vdekje.
*
Me imunizimin, nuk i mbrojmë vetëm fëmijët tanë, por edhe nipërit edhe stërnipërit. Si ilustrim, sëmundja e rëndë e njohur si lia e vërtetë (Variola vera), më nuk ekziston, në falë të imunizimit. Prandaj, sot më, fëmijët nuk vaksinohen kundër kësaj sëmundjeje. Me realizimin komplet të programit për vaksinim, së shpejti pritet edhe çrrënjosja e paralizës së fëmijëve, e pastaj edhe e fruthit.
A mund të shfaqen efekte të padëshirueshme nga vaksinimi?
Efektet e padëshirueshme nga imunizimi janë të rralla dhe rreziku nga komplikimet është shumë më i vogël për fëmijën dhe për shoqërinë, se sa të mos realizohet imunizimi aspak.
*
Gati se gjysma e fëmijëve të vaksinuar do të shfaqin ndonjë reaksion në vendin ku e kanë pranuar vaksinën. Më së shpeshti kjo është kruarje me të skuqur, ënjtje ose dhembje. Rreth 25% do të shfaqin shqetësim dhe temperaturë të lartë. Këto reaksione të padëshirueshme menjanohen me venien e kompresave të ftohta dhe dhënien e antipiretikëve dhe analgjetikëve (panadon, eventualisht brufen dhe ngjashëm). Përveç kësaj, si edhe gjatë çdo sëmundje tjetër, fëmijës duhet t'i jepet ushqim i lehtë dhe shumë lëngje. Dhënia gji atëherë është gjëja më e çmueshme.
*
Rreth 15% e fëmijëve që kanë pranuar vaksinë kundër morbilit, 7-10 ditë pas vaksinimit mund të shfaqin simptoma që i ngjasojnë formës së lehtë të infeksionit me morbili - morbili mitigant (shpërthim atipik në lëkurë, temperaturë e lehtë).
*
Rreth 10% e fëmijëve të vaksinuar kundër rubeolës, pas 2-8 javë mund të shfaqin reaksion në formë të dhembjes dhe ënjtje e lehtë e nyjeve.
*
Vaksinimi kundër shytave rallë jep komplikime.
*
Shumë rrallë, pas vaksinimit mund të shfaqen efekte të padëshirueshme më të rënda: encefalopati akute, konvulsione në tre ditët e para pas vaksinës, temperaturë e lartë me të qamur të pandërprerë dhe një gjendje e ngjashme me shokun dhe reaksion anafilaktik, menjëherë pas pranimit të vaksinës. Në rast të shfaqjes së këtyre simptomave, fëmija duhet menjëherë të dërgohet te mjeku. Pranimi i sërishëm i së njejtës vaksinë, te këta fëmijë është i ndaluar (kontraindikuar).
